ออกแบบพื้นที่สีเขียวด้วยแนวคิด Forest Bathing สู่สวนบำบัดที่ส่งเสริมสุขภาวะที่ดี

เมื่อแนวคิดเรื่องสุขภาวะกลายเป็นหัวใจสำคัญในการออกแบบพื้นที่อยู่อาศัยและพื้นที่สาธารณะในยุคใหม่ Wazzadu Low Carbon Material Library เลยมีโครงการหนึ่งจากประเทศอิตาลีที่น่าสนใจมาแชร์ไอเดียการสร้างพื้นที่สีเขียวครับ

นี่คือ “Parco del Respiro” (ปาร์-โก เดล เร-สปี-โร) สวนบำบัดสุขภาพแห่งแรกของยุโรปที่เน้นการทำ การอาบป่า (Forest Bathing) หรือ Shinrin-yoku (ชินรินโยกุ) ซึ่งเป็นแนวคิดจากประเทศญี่ปุ่นที่เน้นการใช้ธรรมชาติบำบัดร่างกายและจิตใจ สวนแห่งนี้เกิดจากการตระหนักถึงคุณค่าของป่าบีชที่มีต่อสุขภาพผู้คน โดยเริ่มต้นจากการศึกษาทางวิทยาศาสตร์และการออกแบบพื้นที่ให้เหมาะกับการฟื้นฟูสุขภาพทั้งทางร่างกายและจิตใจ 

จะเป็นอย่างไรนั้น ตามมาชมครับ

การออกแบบพื้นที่ให้เป็น “สวนบำบัด” (Healing Landscape)
สวน Parco del Respiro ตั้งอยู่ในเขตหมู่บ้าน Fai della Paganella ทางตอนเหนือของประเทศอิตาลี ได้ถูกออกแบบอย่างพิถีพิถันให้เป็นเหมือนห้องธรรมชาติ ที่รองรับระบบการบำบัดทั้งทางกายและใจ โดยใช้ประสบการณ์ทางประสาทสัมผัสของมนุษย์ ทั้งการได้ยินเสียงใบไม้ การรับรู้กลิ่นดิน การได้สัมผัสกับต้นไม้ มาเป็นเครื่องมือในการฟื้นฟูสุขภาพ และเชื่อมโยงผู้คนกับธรรมชาติให้ใกล้ชิดและดื่มด่ำกับธรรมชาติอย่างสงบสุข

สวนบำบัดนี้ ได้รับการออกแบบและพัฒนาขึ้นจากการศึกษาของ Marco Nieri นักชีววิทยาและผู้เชี่ยวชาญด้าน eco-design ร่วมกับ Marco Mencagli นักวิชาการเกษตรผู้เชี่ยวชาญด้านการออกแบบและดูแลสวนสาธารณะและสวนส่วนตัว นอกจากนี้ Monica Botta ภูมิสถาปนิกผู้เชี่ยวชาญด้าน Healing Garden ก็มีบทบาทในการให้คำแนะนำด้านการออกแบบเชิงบำบัด

แล้วการใช้หลักการ Forest Bathing เป็นการออกแบบให้กิจกรรมในป่าเป็นกิจกรรมบำบัดที่มีเป้าหมายเฉพาะ เช่น ชะลอจังหวะชีวิต ลดความเครียด เพิ่มสมาธิ และกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน การเลือกใช้ป่าเป็นพื้นที่ฟื้นฟูสุขภาพ ไม่เพียงแต่ช่วยสร้างสภาวะแวดล้อมที่เหมาะสมกับมนุษย์ แต่ยังลดความจำเป็นในการสร้างโครงสร้างถาวร หรือใช้พลังงานฟุ่มเฟือยในการปรับอากาศ ทำให้โครงการสามารถลดการปล่อยคาร์บอนในระยะยาว

ที่สวน Parco del Respiro ได้จัดเส้นทางธรรมชาติ 4 สาย ที่ออกแบบให้เหมาะกับกลุ่มเป้าหมายที่แตกต่างกัน ได้แก่ 

• เส้นทางที่ผ่านทุ่งหญ้าและป่าไม้
• เส้นทางที่มีจุดชมวิวของหุบเขา Adige
• เส้นทางที่ผ่านหมู่บ้านโบราณ
• เส้นทางที่เดินผ่านป่าและลำธาร

เพื่อให้ผู้คนที่เข้ามาเดินป่าได้เลือกตามที่สะดวกหรือสนใจ เพพราะมีทั้งเส้นทางสำหรับผู้สูงอายุ เด็ก, กลุ่มที่ต้องการผ่อนคลาย หรือการทำกิจกรรมร่วมกันเป็นกลุ่ม ทุกเส้นทางเหล่านี้แสดงถึงแนวทาง “Low Impact Design” ที่เน้นการแทรกแซงพื้นที่อย่างจำกัด ใช้วัสดุธรรมชาติ และปรับให้เข้ากับภูมิประเทศเดิม ช่วยลดการใช้คอนกรีตและวัสดุก่อสร้างซึ่งมักปล่อยคาร์บอนสูง

เพราะในโลกยุคใหม่ที่ผู้คนให้ความสำคัญกับสุขภาพจิตและการเชื่อมโยงกับธรรมชาติ พื้นที่แบบ Parco del Respiro จึงไม่ใช่เพียงแค่สวนสาธารณะ แต่ Wazzadu Low Carbon Material Library เห็นโครงการนี้เป็นโมเดลของพื้นที่สีเขียวที่ช่วยบำบัดสุขภาวะของผู้คนที่สามารถนำมาปรับใช้กับการออกแบบเมือง พื้นที่เชิงพาณิชย์ หรือที่อยู่อาศัยในเขตชุมชน เพื่อสร้างทั้งความยั่งยืนทางสิ่งแวดล้อมและความสมดุลทางกาย-ใจของผู้คนกันครับ

ขอขอบคุณข้อมูลและรูปประกอบจาก :

https://www.parcodelrespiro.it

https://www.latrentina.it/blog/parco-del-respiro-paganella

https://www.visittrentino.info

https://www.archibio.it/en