รวมศัพท์ด้านการออกแบบสถาปัตยกรรมที่เกรทเต็กต้องรู้! (Architectural vocabulary you should know)
วันนี้ Wazzadu.com จะพาไปรู้จักกับ 20 คำศัพท์ในงานสถาปัตยกรรมที่เด็กสถาปัตย์ต้องรู้! รวมคำศัพท์แปลก ๆ ที่เราอาจจะไม่ค่อยคุ้นหู แต่หากรู้จักไว้ก็จะดูเท่ไปเลยครับ
1. Caryatid
Caryatid คือ เสารูปปั้นสตรี ที่ใช้ทำหน้าที่เป็นเสาค้ำจุนทางสถาปัตยกรรมแทนเสาปกติ มีต้นกำเนิดในสถาปัตยกรรมกรีกโบราณ โดยทำหน้าที่ทั้งรองรับน้ำหนักโครงสร้างและเป็นส่วนตกแต่งที่สวยงาม Caryatid ที่มีชื่อเสียงที่สุดคือ เสารูปปั้นสตรีทั้ง 6 ต้นที่ระเบียงของวิหาร Erechtheion บนอะโครโพลิส ณ กรุงเอเธนส์ นั่นเองครับ
2.Oculus
Oculus (โอคูลัส) คือ ช่องเปิดทรงกลมหรือวงรีที่อยู่ตรงกลางโดมหรือผนังในสถาปัตยกรรมแบบดั้งเดิม โดยโอคูลัสที่มีชื่อเสียงที่สุดตั้งอยู่ในวิหารแพนธีออน
3.Brutalism
Brutalism คือ รูปแบบสถาปัตยกรรมที่เกิดขึ้นในช่วงทศวรรษที่ 1950-1970 มีลักษณะเด่นคือการใช้คอนกรีตเปลือยเป็นวัสดุหลัก โชว์พื้นผิวและรูปแบบของวัสดุอย่างตรงไปตรงมาหรือที่เรียกกันว่าสัจจะวัสดุ โดยเน้นรูปทรงเรขาคณิตขนาดใหญ่และดูหนักแน่น
4.Flying Buttress
Flying Buttress หรือเสาค้ำยันลอย คือ โครงสร้างค้ำยันสถาปัตยกรรมรูปแบบหนึ่งที่ใช้ในยุคกอธิก เพื่อรับและกระจายน้ำหนักจากเพดานหรือหลังคาที่โค้งและสูงของอาคาร เช่น มหาวิหาร ออกไปสู่ฐานภายนอกหรือเสาค้ำยันอื่น ๆ ทำให้สามารถลดความหนาของผนังลงและเจาะช่องหน้าต่างบานใหญ่ที่มีกระจกสีได้
5.Nave
Nave คือ ส่วนกลางของโบสถ์คริสต์ ที่ทอดยาวจากทางเข้าหลักไปยังแท่นบูชา ซึ่งเป็นพื้นที่สำหรับผู้เข้าร่วมโบสถ์นั่ง คำนี้มาจากภาษาละตินว่า "navis" ที่แปลว่า เรือ เนื่องจากมีรูปทรงยาวและแคบคล้ายกระดูกงูเรือคว่ำ
6.Ionic
เสาแบบ Ionic (ไอออนิก) เป็นลักษณะทางสถาปัตยกรรมหนึ่งในสามของเสาแบบคลาสสิก ซึ่งนำมาจากกรีกและโรมันโบราณ อีกสองแบบได้แก่ดอริกและคอรินเทียน เป็นเสาโบราณแบบหนึ่งของกรีกโบราณที่มีลักษณะเด่นคือความสง่างามและวิจิตรบรรจงกว่าเสาแบบดอริก จุดสังเกตหลักคือ รูปก้นหอย (volute) ที่อยู่ตรงหัวเสา และมักมีส่วนรองรับเสาที่เรียกว่า ฐาน (base)
7.Louvers
Louvers หรือ บานเกล็ด คือ แผ่นบานที่มีลักษณะเป็นแผ่นซ้อนเหลื่อมกันในแนวขวาง แนวนอนหรือแนวตั้งก็ได้ ติดตั้งไว้ที่ผนังหรือหน้าต่างเพื่อใช้ระบายอากาศ นอกจากจะช่วยให้อากาศถ่ายเทได้ดี ลดความร้อนภายในและระบายความชื้นแล้ว ยังช่วยกันฝนสาด บางรูปแบบยังสามารถใช้เป็นช่องแสงได้อีกด้วย
8.Parapet
Parapet คือ กำแพงเตี้ย ๆ ที่ก่อสร้างขึ้นต่อขยายจากขอบหลังคาเพื่อเป็นส่วนกั้นและป้องกัน ในทางสถาปัตยกรรมสมัยใหม่นิยมใช้เพื่อซ่อนหลังคาและระบบรางน้ำฝน ทำให้ตัวอาคารดูเรียบร้อยและทันสมัย
9.Function
Function คือ หน้าที่การใช้งานหรือบทบาทของพื้นที่หรือองค์ประกอบต่าง ๆ ภายในอาคาร
10.Bracing
Bracing หรือระบบค้ำยันในโครงสร้าง คือ องค์ประกอบโครงสร้างที่เสริมความแข็งแรงและความมั่นคงให้กับอาคาร โดยเฉพาะการต้านทานแรงด้านข้าง เช่น แรงลมหรือแรงแผ่นดินไหว สถาปนิกและวิศวกรใช้ระบบค้ำยันเพื่อป้องกันโครงสร้างจากการบิดตัว โคลงเคลง หรือพังทลาย ส่งแรงด้านข้างไปยังฐานรากและการติดตั้งอุปกรณ์เสริมต่าง ๆ
11.Biomimicry
Biomimicry architecture หรือ สถาปัตยกรรมเลียนแบบชีวภาพ คือ การออกแบบอาคารโดยใช้แนวคิดที่มีแรงบันดาลใจมาจากธรรมชาติ เช่น รูปแบบ กระบวนการ และระบบนิเวศ เพื่อสร้างอาคารที่ยั่งยืนและลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม สถาปนิกจะเลียนแบบวิธีที่สิ่งมีชีวิตในธรรมชาติแก้ปัญหาเพื่อนำมาประยุกต์ใช้กับการออกแบบอาคารให้มีประสิทธิภาพได้อย่างน่าทึ่ง
12.Foyer
Foyer คือ โถงต้อนรับ หรือโถงทางเข้าในอาคาร โดยเป็นพื้นที่ที่กั้นระหว่างภายนอกและภายในของตัวบ้านหรืออาคาร ทำหน้าที่เป็นพื้นที่สำหรับต้อนรับแขก สร้าง first impression และเป็นทางเชื่อมต่อไปยังส่วนอื่นๆ ของอาคาร เช่น ห้องนั่งเล่น ฯ
13.Double Volume
การออกแบบอาคารที่มีเพดานสูงเป็นพิเศษ โดยความสูงจะประมาณสองเท่าของห้องปกติ ประมาณ 5-8 เมตร ซึ่งโดยปกติบ้านทั่วไปจะมีความสูงเพดานประมาณ 2.5-3.0 เมตร ouble Volume จึงช่วยสร้างความรู้สึกโปร่ง โล่งสบาย เชื่อมต่อพื้นที่ระหว่างชั้น และช่วยให้อากาศถ่ายเทได้ดีขึ้น
14.Parametric design
Parametric design คือ การออกแบบเชิงพารามิเตอร์ในสถาปัตยกรรมใช้เครื่องมือคอมพิวเตอร์เพื่อกำหนดวิธีการเชื่อมต่อส่วนต่างๆ ของการออกแบบ ส่วนเหล่านี้เรียกว่า "พารามิเตอร์" ซึ่งอาจรวมถึงแง่มุมต่างๆ ของการออกแบบและการก่อสร้าง เช่น วัสดุ ความเป็นไปได้ และประสิทธิภาพการใช้พลังงาน แทนที่จะปรับแต่งแต่ละส่วนด้วยตนเอง สถาปนิกจะสร้างสูตรหรืออัลกอริทึมเพื่อสร้างแบบร่างโดยอัตโนมัติ วิธีการนี้ช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นและความแม่นยำ และสามารถสร้างรูปทรงที่ซับซ้อนและมีชีวิตชีวาได้อย่างน่าทึ่ง
15.Floor to Floor
Floor to Floor คือ ระยะความสูงจากระดับพื้นของชั้นหนึ่งถึงพื้นของอีกชั้นหนึ่ง
16.Span
สแปน คือ ช่วงความกว้างระหว่างเสา หรือระยะห่างระหว่างจุดรองรับโครงสร้าง
17.Balustrade
Balustrade คือ ราวบันได หรือ ราวระเบียง ซึ่งเป็นโครงสร้างที่ใช้ป้องกันคนตกจากที่สูง เช่น บันได ระเบียง สะพาน หรือชานพัก
18.Façade
คือ ส่วนภายนอกหรือเปลือกด้านนอกของอาคารโดยเฉพาะด้านหน้า (main elevation) ที่มองเข้ามายังอาคาร โดยส่วนนี้สถาปนิกจะออกแบบให้สวยงาม มีอัตลักษณ์ และยังสามารถทำหน้าที่กันแดด ช่วยลดความร้อนที่จะเข้าสู่อาคารได้อีกด้วย
19.Gentrification
Gentrification คือกระบวนการเปลี่ยนแปลงย่านในเมืองที่แต่เดิมเป็นพื้นที่เสื่อมโทรม ให้กลายเป็นย่านที่ทันสมัยและมีมูลค่าสูงขึ้น ผ่านการเข้ามาอยู่อาศัยและทำธุรกิจของกลุ่มคนที่มีฐานะดีกว่า (ชนชั้นกลางหรือคนร่ำรวย) การเปลี่ยนแปลงนี้มักส่งผลให้ค่าเช่าและค่าครองชีพสูงขึ้นจนผู้อยู่อาศัยเดิมที่มีรายได้น้อยต้องย้ายออกไป
20. Setback
ระยะห่างขั้นต่ำที่อาคารต้องเว้นไว้จากแนวเขตที่ดินหรือจากอาคารอื่น เพื่อให้เป็นไปตามกฎหมายควบคุมอาคาร
ผู้เขียนบทความ
โดยเป็นศูนย์กลางเชื่อมโยงกลุ่มผู้ใช้งานต่างๆ ตั้งแต่ สถาปนิก แบรนด์สินค้า ผู้จัดจำหน่าย และผู้ให้บริการต่างๆที่เกี่ยวข้อง ... อ่านเพิ่มเติม
