คอนกรีตคาร์บอนต่ำ ทางเลือกใหม่สำหรับงานออกแบบก่อสร้าง Green Building เพื่อส่งเสริมความยั่งยืน
การประชุมรัฐภาคีฯ ครั้งที่ 30 (COP30) ที่เพิ่งจบไปเมื่อเดือนพฤศจิกายน 2025 ที่ผ่านมา ณ เมืองเบเล็ม ประเทศบราซิล ล่าสุด COP30 ได้เปลี่ยนจาก “ภาวะโลกเดือด” เป็น “โลกรวน” ซึ่งตอกย้ำถึงอัตราการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่เร่งตัวขึ้นอย่างรวดเร็ว รวมทั้งสถานการณ์เสี่ยง ได้แก่
- ความเข้มข้นของก๊าซเรือนกระจกที่กักเก็บความร้อนและปริมาณความร้อนในมหาสมุทร ซึ่งแตะระดับสูงสุดเป็นประวัติการณ์ในปี พ.ศ. 2567 และยังคงเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่องในปี พ.ศ. 2568
- แนวโน้มการเพิ่มขึ้นของระดับน้ำทะเล พื้นที่น้ำแข็งในแอนตาร์กติกมีระดับต่ำกว่าค่าเฉลี่ยตลอดทั้งปี
- เหตุการณ์รุนแรงที่เกี่ยวข้องกับสภาพอากาศและสภาพภูมิอากาศ ซึ่งในแถบบ้านเราเองก็เห็นได้ชัดจากเหตุการณ์แผ่นดินไหว พายุ และน้ำท่วมหนัก
ภาวะโลกร้อนที่เรากำลังประสบอยู่นี้ ค่อย ๆ ทวีความรุนแรงมากขึ้น ภาคอุตสาหกรรมการก่อสร้างและสถาปัตยกรรมเองก็ได้ปรับตัวตาม ยิ่งในช่วงหลังนี้เราได้มีโอกาสเห็นการปรับตัว ในรูปแบบสถาปัตยกรรมที่ยั่งยืนอย่างเป็นรูปธรรมมากขึ้น โดยเน้นการใช้วัสดุที่ปล่อยก๊าซเรือนกระจกน้อยลง การใช้ทรัพยากรและพลังงานหมุนเวียน เพื่อลดการพึ่งพาวัสดุจากเชื้อเพลิงฟอสซิล หรือการเลือกใช้วัสดุคาร์บอนต่ำ เพราะคาร์บอนเป็นตัวการสำคัญที่ก่อให้เกิดก๊าซเรือนกระจก
หลายคนจึงหันมาใช้วัสดุรีไซเคิล วัสดุชีวมวล ตลอดจนกระบวนการต่าง ๆ ที่สามารถลดคาร์บอนฯได้ ตั้งแต่การผลิต การก่อสร้าง ครอบคลุมตลอดวงจรชีวิต แล้ววัสดุสำคัญที่เคยเปลี่ยนโลกสถาปัตยกรรมอย่างคอนกรีตจะปรับตัวอย่างไร
วันนี้ Wazzadu.com ขอพาทุกท่านไปรู้จักคอนกรีตคาร์บอนต่ำแนวโน้มตลาดในอนาคตกันครับ
คอนกรีตคาร์บอนต่ำคืออะไร?
คอนกรีตคาร์บอนต่ำ คือ คอนกรีตที่ถูกออกแบบและผลิตเพื่อลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก โดยเฉพาะก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO₂) ตลอดวัฏจักรชีวิตของวัสดุ ตั้งแต่การผลิตวัตถุดิบ การก่อสร้าง การขนส่ง การใช้งาน ตลอดจนรื้อถอน โดยยังคงประสิทธิภาพด้านโครงสร้างและความทนทานตามมาตรฐานวิศวกรรมไว้
เทรนด์เทคโนโลยีการก่อสร้างในอนาคต
รัฐบาลทั่วโลกกำลังบังคับใช้มาตรฐานด้านสิ่งแวดล้อมที่เข้มงวดมากขึ้นเพื่อลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนจากภาคการก่อสร้าง นโยบายด้านการกำกับดูแลต่าง ๆ จึงมีบทบาทสำคัญมากในการกำหนดทิศทางของตลาดคอนกรีตคาร์บอนต่ำ การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวส่งเสริมให้เกิดสภาพแวดล้อมการแข่งขัน ที่ทำให้การคิดค้นนวัตกรรมคอนกรีตคาร์บอนต่ำกลายเป็นเป้าหมายเชิงกลยุทธ์
แนวโน้มและจุดเด่นสำคัญของตลาดคอนกรีตคาร์บอนต่ำ
- การให้ความสำคัญกับการก่อสร้างอย่างยั่งยืนที่เพิ่มมากขึ้น
- ผลักดันให้มีการนำคอนกรีตคาร์บอนต่ำมาใช้มากขึ้น โดยเฉพาะในภูมิภาคที่มีกฎระเบียบด้านสิ่งแวดล้อมที่เข้มงวด เช่น ยุโรปและอเมริกาเหนือ
- การแข่งขันกับการพัฒนานวัตกรรมอย่างรวดเร็ว โดยผู้เล่นในอุตสาหกรรมต่างลงทุนอย่างหนักในสูตรที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม รวมถึงวัสดุเสริมซีเมนต์และเทคโนโลยีการดักจับคาร์บอน
- ตลาดเผชิญกับความท้าทายจากต้นทุนการผลิตที่สูงขึ้นและการรับรู้ที่จำกัดในกลุ่มวิสาหกิจขนาดเล็กและขนาดกลาง ซึ่งจำเป็นต้องมีพันธมิตรเชิงกลยุทธ์และมาตรการจูงใจจากภาครัฐเพื่อเร่งการนำไปใช้
- โอกาสในอนาคตอยู่ที่การบูรณาการเข้ากับเทคโนโลยี เช่น การเพิ่มประสิทธิภาพการออกแบบส่วนผสมด้วย AI และการตรวจสอบคอนกรีตอัจฉริยะโดยใช้เทคโนโลยี IoT ซึ่งจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพและประโยชน์ด้านสิ่งแวดล้อมให้กับผู้ใช้งาน เป็นต้น
แล้วในฐานะผู้บริโภคเราจะรู้ได้อย่างไรล่ะว่าสินค้าหรือบริการใดที่มีส่วนช่วยลดคาร์บอน? ง่าย ๆ เพียงตรวจสอบจากมาตรฐานรับรองนั่นเองครับ! เพียงแค่เช็คว่ามีมาตรฐานใดต่อไปนี้ ก็ถือเป็นส่วนหนึ่งในการลดการเกิดคาร์บอน ช่วยยืนยันให้เรามั่นใจว่าเป็นผลิตภัณฑ์ที่ยั่งยืน มีส่วนช่วยโลกของเรานั่นเองครับ
มาตรฐานรับรองด้านสิ่งแวดล้อมที่สำคัญ
1. LEED (Leadership in Energy and Environmental Design)
มาตรฐานอาคารเขียวจากสหรัฐอเมริกา ซึ่งให้คะแนนอาคารตามการใช้วัสดุ การจัดการพลังงาน น้ำ และของเสีย
2.มาตรฐาน ISO 14001 (Environmental Management System) จาก ISO
เป็นมาตรฐานระบบการจัดการสิ่งแวดล้อมระดับสากล ซึ่งส่งผลต่อกระบวนการผลิตคอนกรีตสำเร็จรูป โดยโรงงานที่ได้รับ ISO 14001 จะมีการบริหารจัดการผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
3.TREES – มาตรฐานอาคารเขียวไทย
ส่งผลต่อการเลือกวัสดุเพื่อให้ผ่านเกณฑ์อาคารเขียว เพราะการเลือกใช้คอนกรีตสำเร็จรูปที่มีการรับรองคาร์บอนต่ำ ช่วยให้ได้คะแนนในหมวดวัสดุและทรัพยากร (Materials & Resources)
4.มาตรฐานฉลากเขียว
มาตรฐานที่รับรองผลิตภัณฑ์หรือบริการที่มีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมน้อยกว่าเมื่อเทียบกับผลิตภัณฑ์หรือบริการอื่นในประเภทเดียวกัน โดยต้องผ่านการตรวจสอบตามข้อกำหนดด้านสิ่งแวดล้อม และมีคุณภาพตามมาตรฐานที่กำหนด มาตรฐานนี้ออกโดยองค์กรอิสระ เพื่อให้ข้อมูลแก่ผู้บริโภคและส่งเสริมการผลิตและบริโภคที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
5.Carbon Footprint Label (CFP) ฉลากคาร์บอน จาก GTO
แสดงปริมาณก๊าซเรือนกระจกที่ปล่อยออกมาตลอดวงจรชีวิตของผลิตภัณฑ์ ตั้งแต่การผลิต วัสดุ ขนส่ง การใช้งาน และการกำจัด ซึ่งส่งผลต่อการเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่ปล่อยคาร์บอนต่ำ แสดงปริมาณก๊าซเรือนกระจกที่ปล่อยออกมาตลอดวงจรชีวิตของคอนกรีต
นอกเหนือจากเรื่องมาตรฐาน ก็เป็นเรืองของการออกแบบ ในการออกแบบยุคใหม่นั้น หนึ่งในเทรนด์มาแรงคือการเลือกใช้วัสดุแบบ Module หรือวัสดุสำเร็จรูป เพราะลดการเกิด Embodied Carbon ขนส่งได้ง่าย และก่อสร้างได้อย่างรวดเร็ว
หากกำลังมองหาคอนกรีตสำเร็จรูป ขอแนะนำแบรนด์ CPS องค์กรที่มุ่งมั่นในการพัฒนาและผลิตผลิตภัณฑ์คอนกรีตสำเร็จรูปคุณภาพสูง โดยคำนึงถึงผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมในทุกขั้นตอน มุ่งมั่นพัฒนาผลิตภัณฑ์และได้รับรองมาตรฐานมากมาย ที่การันตีว่าผลิตภัณฑ์จาก CPS ผ่านการรับรองจากหน่วยงานสำคัญ อาทิเช่น ฉลากเขียว จาก สถาบันสิ่งแวดล้อมไทย, เครื่องหมายตะกร้าเขียว จาก กรมควบคุมมลพิษ, Carbon Footprint Organization (CFO) และ Carbon Footprint of Product (CFP) จาก TGO เป็นต้น
มัดรวมลิสต์ผลิตภัณฑ์คอนกรีตคาร์บอนต่ำ ที่ได้รับการรับรอง CFP
- บล็อกปูพื้น
- บล็อกสี่เหลี่ยม
- บล็อกก่อผนัง
- แผ่นทางเท้า
- บล็อกตัวหนอน
- บล็อกแปดเหลี่ยม
- บล็อกหญ้าใหญ่
- บล็อกหญ้าเล็ก
- รางระบายน้ำเสริมเหล็กฉาก
- รางระบายน้ำสำเร็จรูป U-DITCH
- รางระบายน้ำ (ไม่มีบ่า)
- รางระบายน้ำเสริม Dowel
- บล็อกหญ้า 2 เซล, 3 เซล, ดาวกระจาย, ตาราง, ตัวหนอน
- กำแพงกันดินเล็ก (หน้าลอนคลื่น, หน้าเรียบ)
- กำแพงกันดินใหญ่ (หน้าโค้ง, หน้าเรียบ )
ผู้เขียนบทความ
ด้วยการเกณฑ์การประเมินคาร์บอนฯ ที่แบ่งเป็น 2 ประเภท ได้แก่
1. Low Carbon CFO (Carbon Footprint for Organization) : การประเมิน carbon footprint ขององค์กร
2. Low Carbon CFP (Carbon Footprint of Product) : การประเมิน carbon footprint ของผลิตภัณฑ์
ทั้งนี้เพื่อผลักดันให้ผู้ผลิตและผู้พัฒนาวัสดุที่มีความมุ่งมั่นในการลดคาร์บอนจากวัสดุที่จำหน่าย มุ่งสู่เส้นทาง Low Carbon material ที่จะเกิดขึ้นในอนาคต ทางโครงการมีการแบ่งเฟสที่บอกระดับว่าแต่ละองค์กรอยู่ที่จุดไหนแล้วบ้าง ได้แก่
Phase 1 : Committed เข้าร่วมโครงการ Wazzadu Low Carbon Material Library สู่เส้นทาง Low Carbon
Phase 2 : On-Track ยังคงพัฒนาอย่างต่อเนื่อง
Phase 3 : Achieved สามารถปล่อยคาร์บอนฯ ต่ำได้แล้วเมื่อเทียบจากครั้งก่อนๆ
หวังว่าห้องสมุดที่รวมวัสดุคาร์บอนฯ ต่ำนี้จะช่วยให้ทุกท่านได้พบกับวัสดุที่สามารถใช้ออกแบบให้เกิดเป็นสถาปัตยกรรมคาร์บอนต่ำได้จริง ... อ่านเพิ่มเติม